Barnett K, Mercer SW, Norbury M, Watt G, Wyke
S, Guthrie B.
Epidemiology of multimorbidity and implications for health care, research, and
medical education: a cross-sectional study.
Lancet. 2012. July 7;380(9836):37–43. 10.1016/
S0140-6736(12)60240-2
Bliddal, H., Leeds, A. R., & Christensen, R.
(2014).
Osteoarthritis, obesity and weight loss: evidence, hypotheses and horizons – a
scoping review. Obesity reviews : an official
journal of the International Association for the
Study of Obesity, 15(7), 578–586.
https://doi.org/10.1111/obr.12173
Briggs, A. M., Woolf, A. D., Dreinhöfer, K., Homb, N., Hoy, D. G., Kopansky-Giles, D., Åkesson, K., &
March, L. (2018).
Reducing the global burden of musculoskeletal conditions. Bulletin of the
World Health Organization, 96(5), 366–368.
https://doi.org/10.2471/BLT.17.204891
Brown, V., Barr, A., Scheurer, J., Magnus, A., Zapata-Diomedi, B., & Bentley, R. (2019).
Better transport accessibility, better health: a health economic impact assessment study for Melbourne, Australia. The international journal of behavioral nutrition and physical activity, 16(1),89.
https://doi.org/10.1186/s12966-019-0853-y
Bäckmand, H. & Vuori, I. (toim.) (2010)
Terve tuki- ja liikuntaelimistö, Opas tule-sairauksien ehkäisyyn ja hoitoon, THL,
https://www.julkari.fi/bitstream/handle/
10024/80329/d1fa552c-8d7b-4450-92df-2b9605f85604.pdf?sequence=1
Chu IJH, Lim AYT, Ng CLW.
Effects of meaningful weight loss beyond symptomatic relief in adults with knee osteoarthritis and obesity: a systematic review and meta-analysis. bes Rev. 2018;19(11):1597-1607. doi:10.1111/obr.12726
Duffield, S. J., Ellis, B. M., Goodson, N., Walker-Bone, K., Conaghan, B. G., Margham, T. & Lofti, T.
(2017).
The contribution of musculoskeletal disorders inmultimorbidity: Implications for practice and policy,Best Practice & Research Clinical Rheumatology, 31(2), 129-144,
https://doi.org/10.1016/j.berh.2017.09.004
Eläketurvakeskus (2020),
Suomen työeläkkeensaajat,
https://www.etk.fi/tutkimus-tilastot-ja-ennusteet/tilastot/tyoelakkeensaajat/
(28.8.2020)
Formiga F, Freitez Ferreira MD, Montero A.
Diabetes mellitus y riesgo de fractura de cadera. Revisión sistemática [Diabetes mellitus and risk of hip fracture. A systematic review].
Rev Esp Geriatr Gerontol. 2020;55(1):34-41. doi:10.1016/j.regg.2019.08.009
Frame, G., Bretland, K. A., Dengler-Crish, C. (2019)
Mechanistic complexities of bone loss in Alzheimer’s disease: a review, 61, 4-18,
https://doi.org/10.1080/03008207.2019.1624734
Haka, T-M. (2019)
Näin paljon sairausloma maksaa – lyhyenkin poissaolon kustannukset pienyrityksen taloudelle suuri kolaus, Op.media, https://op.media/terveys-ja-hyvinvointi/tyoterveys/nain-paljon-sairausloma-maksaa-lyhyenkin-poissaolon-kustannukset-pienyrityksen-aloudelle-suuri-kolaus-2ec00398e124446ab726d05d33e6ad57
(26.8.2020)
Hoeven T. A. et al.. (2015)
Disability and not osteoarthritis predicts cardiovascular disease: a prospective population-based cohort study.
Annals of the rheumatic diseases 74, 752–756, doi: 10.1136/annrheumdis
Hopper JL, Seeman E.
The bone density of female twins discordant for tobacco use.
N Engl J Med. 1994;330(6):387-392. doi:10.1056/NEJM19940210330060313-204388
IsHak WW, Wen RY, Naghdechi L, et al.
Pain and Depression: A Systematic Review. Harv Rev Psychiatry. 2018;26(6):352–363. doi:10.1097/
HRP.0000000000000198 2018;26(6):352–363. doi:10.1097/HRP.0000000000000198
Jalanko, H. (2019),
Nivelreuma lapsella, Lääkärikirja
Duodecim,
https://www.terveyskirjasto.fi/terveyskirjasto/
tk.koti?p_artikkeli=dlk00950
(7.4.2020)
https://www.laakarilehti.fi/tieteessa/
katsausartikkeli/miksi-kipu-pitkittyy-
ja-voiko-sita-ehkaista/
?public=219108ef10470df8d9b792c240c4f1fb
Kanste, Outi; Sainio, Päivi; Halme, Nina; Nurmi-Koikkalainen, Päivi (2017),
Toimintarajoitteisten nuorten hyvinvointi ja avun saaminen – Toteutuuko yhdenvertaisuus?
Kouluterveyskyselyn tuloksia, Tutkimuksesta tiiviisti : 2017_024,
http://urn.fi/URN:ISBN:978-952-302-838-8
Karhula M, Heiskanen T, Seppänen-Järvelä R.
Kelan tuki- ja liikuntaelinsairauksien kuntoutus. Kuntoutujien ja kuntoutuksen palveluntuottajien kokemuksia.
Helsinki: Kela, Sosiaali- ja terveysturvan raportteja 16, 2019. 103 s. ISBN 978- 952-284-068-4,
https://helda.helsinki.fi/handle/10138/303497.
Kelly MP, Barker M.
Why is changing health-related behaviour so difficult?.
Public Health. 2016;136:109–116. doi:10.1016/j.puhe.2016.03.030
Kela (2020) Tilasto sairauspäivärahoista,
https://www.kela.fi/tilastot-aiheittain/sairauspaivarahat
(noudettu 20.9.2020)
Ketola E, Wickström S, Huvinen S, Pitkänen V, Seppälä TT (2018)
Perusterveydenhuollon asiakkaiden hoitoepisodit ja niiden kustannukset tulevien maakuntien alueilla – tuotteistuksen pilotointi. Tutkimuksesta tiiviisti 20/2018. Terveyden ja hyvinvoinnin laitos, Helsinki.
https://www.julkari.fi/handle/10024/136758
Keskinen, S. (toim.) (2020)
Kelan sairausvakutuustilasto 2019, Suomen virallinen tilasto,
Sosiaaliturva 2020, Kela,
http://urn.fi/URN:NBN:fi-fe2020062345396
Khan, K., McKay, H. A., Haapasalo, H., Bennell, K. L., Forwood, M. R., Kannus, P. & Wark, J.D. (2000),
Does childhood and adolescence provide a unique opportunity for exercise to strengthen the skeleton? Journal of Science and Medicine in Sport, 3(2), 150-164,
https://doi.org/10.1016/S1440-2440(00)80077-8
Laroche, M., Pécourneau, V., Blain, H., Breuil, V., Chapurlat, R., Cortet, B., Sutter, B. & Degboe, Y. (2017)
Osteoporosis and ischemic cardiovascular disease, Joint Bone Spine, 84(4), 427-432, ISSN 1297-319X,
https://doi.org/10.1016/j.jbspin.2016.09.022
Liikenne- ja viestintäministeriö (2018) Kävelyn ja pyöräilyn edistämisohjelma, Julkaisuja 2018,
https://julkaisut.valtioneuvosto.fi/handle/10024/
160720 (21.9.2020)
Liu, Q., Hebert, J.R., Shivappa, N. et al.
Inflammatory potential of diet and risk of incident knee osteoarthritis: a prospective cohort study.
Arthritis Res Ther 22, 209 (2020).
https://doi.org/10.1186/s13075-020-02302-z
Lonkkamurtuma. Suomalaisen Lääkäriseuran
Duodecimin ja Suomen Ortopediyhdistyksen
asettama työryhmä. Helsinki: Suomalainen
Lääkäriseura Duodecim, 2017 (viitattu
6.10.2020).
Saatavilla internetissä: www.kaypahoito.fi
Margaretten M, Julian L, Katz P, Yelin E.
Depression in patients with rheumatoid arthritis: description, causes and mechanisms. Int J Clin Rheumtol. 2011;6(6):617-623. doi:10.2217/ IJR.11.6
Miranda, H., Kaila-Kangas, L., Ahola, K. (2011)
Särkyä ja alakuloa – tuki- ja liikuntaelinten kivun ja masentuneisuuden yhteisesiintyvyys Suomessa,
Työterveyslaitos, ISBN 978-952-261-095-9,
https://bit.ly/3pS0RnK
Moreira-Silva I, Teixeira PM, Santos R, Abreu S, Moreira C, Mota J.
The Effects of Workplace Physical Activity Programs on Musculoskeletal Pain: A Systematic Review and Meta-Analysis.
Workplace Health Saf. 2016;64(5):210-222. doi:10.1177/2165079916629688
Mölläri, K. & Saukkonen, S-M. (2019)
Perusterveydenhuollon avosairaanhoidon vastaanoton asiakkaiden käyntisyyt vuonna 2018,
Tilastoraportti 19/2019,
http://www.julkari.fi/handle/ 10024/138189
Nielsen SF, Bojesen SE, Schnohr P, Nordestgaard BG.
Elevated rheumatoid factor and long term risk of rheumatoid arthritis: a prospective cohort study.
BMJ. 2012;345:e5244. Published 2012 Sep 6. doi:10.1136/bmj.e5244
Nwaru, C. A., Nygård, C-H. & Virtanen, P. (2016)
Musculoskeletal pain and re-employment among unemployed job seekers: a three year follow-up study,
BMC Public Health, 16:531 DOI 10.1186/s12889-016-3200-0
Patten SB, Williams JV, Wang J, (2006).
Mental disorders in a population sample with musculoskeletal disorders.
BMC Musculoskelet Disord 7: 37.
Rausch Osthoff, A. K., Juhl, C. B., Knittle, K., Dagfinrud, H., Hurkmans, E., Braun, J., Schoones, J., Vliet Vlieland, T., & Niedermann, K. (2018).
Effects of exercise and physical activity promotion: meta-analysis informing the 2018 EULAR recommendations for physical activity in people with rheumatoid arthritis, spondyloarthritis and hip/knee osteoarthritis.
RMD open, 4(2), e000713.
https://doi.org/10.1136/rmdopen-2018-000713
Rehling, T., Bjørkman, A-S D, Borring Andersen, M., Ekholm, O. & Molsted, S. (2019)
Diabetes Is Associated with Musculoskeletal Pain, Osteoarthritis,
https://www.hindawi.com/journals/jdr/2019/
6324348/
Saarnio, L. (ed.) (2020)
Työeläkekuntoutus vuonna 2019, Eläketurvakeskuksen tilastoja : 04/2020,
http://urn.fi/URN:NBN:fi-fe2020042422383
Sarparanta, T. (toim.) (2020),
Kelan kuntoutustilasto 2019, Suomen virallinen tilasto
ISSN 1796-0479,
http://urn.fi/URN:NBN:-fi-fe2020051230789
Sebbag ym.(2019)
The world-wide burden of musculoskeletal diseases: a systematic analysis of the World Health Organization Burden of Diseases Database
https://ard.bmj.com/content/
78/6/844
Shiri R, Karppinen J, Leino-Arjas P, Solovieva S, Viikari-Juntura E.
The association between obesity and low back pain: a meta-analysis.
Am J Epidemiol. 2010;171(2):135-154.doi:10.1093/aje/kwp356
Shiri R, Karppinen J, Leino-Arjas P, et al.
Cardiovascular and lifestyle risk factors in lumbar radicular pain or clinically defined sciatica: a systematic review.
Eur Spine J. 2007;16(12):2043-2054. doi:10.1007/s00586-007-0362-6
Silva GS, Sullivan JK, Katz JN, Messier SP, Hunter DJ, Losina E.
Long-term clinical and economic outcomes of a short-term physical activity program in knee osteoarthritis patients.
Osteoarthritis Cartilage. 2020 Jun;28(6):735-743. doi: 10.1016/j.joca.2020.01.017. Epub 2020 Mar 10. PMID: 32169730; PMCID: PMC7357284.
Silverwood V, Blagojevic-Bucknall M, Jinks C, Jordan JL, Protheroe J, Jordan KP.
Current evidence on risk factors for knee osteoarthritis in older adults: a systematic review and meta-analysis.
Osteoarthritis Cartilage. 2015;23(4):507-515. doi:10.1016/j.joca.2014.11.019
Smith M, Hosking J, Woodward A, et al. (2017)
Systematic literature review of built environment effects on physical activity and active transport – an update and new findings on health equity.
Int J Behav Nutr Phys 14(1):158. doi:10.1186/s12966-017-0613-9
Suomen virallinen tilasto (SVT) (2020):
Väestörakenne [verkkojulkaisu]. ISSN=1797-5379.
Helsinki: Tilastokeskus [viitattu: 28.8.2020].
Saantitapa: http://www.stat.fi/til/vaerak/
Suomen virallinen tilasto (SVT) (2019):
Väestöennuste [verkkojulkaisu]. ISSN=1798-5137. 2019.
Helsinki: Tilastokeskus [viitattu: 28.8.2020].
Saantitapa: http://www.stat.fi/til/vaenn/2019/vaenn_2019_2019-09-30_tie_001_fi.html
Sundell Jan (2018), Lääkärikirja Duodecim:
Voimaharjoittelu – ohje keski-ikäisille ja sitä vanhemmille
https://www.terveyskirjasto.fi/terveyskirjasto/tk.koti?p_artikkeli=dlk01079
THL (2017),
Puolen kilometrin kävely,
http://www.terveytemme.fi/finterveys/tulokset/index.html#toimintakyky
THL (2019),
Kouluterveyskyselyn 2019 tulokset
https://thl.fi/fi/web/lapset-nuoret-ja-perheet/tutkimustuloksia/terveys-ja-toimintakyky
UKK-Instituutti,
Lihasvoima ja lihaskestävyys.
https://ukkinstituutti.fi/fyysinen-kunto/kunnon-osa-alueet/lihasvoima-ja-lihaskestavyys/
Uusi-Rasi K, Karinkanta S, Tokola K, Kannus P, Sievänen H. (2019)
Bone mass and strength and fall-related fractures in older age.
J Osteoporos,
https://doi.org/10.1155/2019/5134690
Valtion ravitsemusneuvottelukunta ja Terveyden ja hyvinvoinnin laitos (2020)
Vireyttä seniorivuosiin – ikääntyneiden ruokasuositus,
Ohjaus 4/2020,
http://www.julkari.fi/handle/10024/139415
Vasankari, T., Kolu, P., Kari, J., Pehkonen, J., Havas, E., T., Jalava, J., Koski, H., Pihlainen, K., Kyröläinen, H., Santtila, M., Sievänen, H., Raitanen, J. & Tokola, K. (2018)
Liikkumattomuuden lasku kasvaa – vähäisen fyysisen aktiivisuuden ja heikon fyysisen kunnon yhteiskunnalliset kustannukset,
https://julkaisut.valtioneuvosto.fi/handle/10024/160724
Wang J, You W, Jing Z, Wang R, Fu Z, Wang Y.
Increased risk of vertebral fracture in patients with diabetes: a meta-analysis of cohort studies.
Int Orthop. 2016;40(6):1299-1307. doi:10.1007/s00264-016-3146-y
Wang H, Bai J, He B, Hu X, Liu D.
Osteoarthritis and the risk of cardiovascular disease: a meta-analysis of observational studies.
Sci Rep. 2016;6:39672. Published 2016 Dec 22. doi:10.1038/srep39672
Wanner, M., Götschi, T., Martin-Diener, E., Kahlmeier, S., Martin, B. W. (2012)
Active Transport, Physical Activity, and Body Weight in Adults: A Systematic Review,
American Journal of Preventive Medicine, 42(5)
Valtion ravitsemusneuvottelukunta (2014)
Terveyttä ruoasta Suomalaiset ravitsemussuositukset 2014,
https://www.ruokavirasto.fi/globalassets/teemat/terveytta-edistava-ruokavalio/kuluttaja-ja-ammattilaismateriaali/julkaisut/ravitsemussuositukset_2014_
fi_web_versio_5.pdf
Viikari-Juntura E, Virta LJ, Kausto J, Autti-Rämö I, Martimo K-P, Laaksonen M, Leinonen T, Husgafvel-Pursiainen K, Burdorf A, Solovieva S. (2017)
Legislative change enabling use of early part-time sick leave enhanced return to work and work participation in Finland,
Scand J Work Environ Health. 2017;43(5):447–456.doi:10.5271/sjweh.3664
Välimäki MJ, Kärkkäinen M, Lamberg-Allardt C,et al.
Exercise, smoking, and calcium intake during adolescence and early adulthood as determinants of peak bone mass. Cardiovascular Risk in Young inns Study Group.
BMJ. 1994;309(6949):230-235. doi:10.1136/bmj.309.6949.230
Williams, A., Kamper, S. J., Wiggers, J. H., O’Brien, K. M., Lee, H., Wolfenden, L., Yoong, S. L., Robson, E., McAuley, J. H., Hartvigsen, J., & Williams, C. M. (2018).
Musculoskeletal conditions may increase the risk of chronic disease: a systematic review and meta-analysis of cohort studies.
BMC medicine, 16(1), 167.
https://doi.org/10.1186/s12916-018-1151-2
Zhang TT, Liu Z, Liu YL, Zhao JJ, Liu DW, Tian QB.
Obesity as a Risk Factor for Low Back Pain: A Meta-Analysis. Clin Spine Surg. 2018;31(1):22- 27. doi:10.1097/BSD.0000000000000468
Zheng H, Chen C.
Body mass index and risk of knee osteoarthritis: systematic review and meta-analysis of prospective studies.
BMJ Open. 2015;5(12):e007568. Published 2015 Dec 11. doi:10.1136/bmjopen-2014-007568